حاشیه‌نشینان شهری و تجربۀ رنج اجتماعی (محلۀ نایسر شهر سنندج)

نویسندگان

  • صائب اداک کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه کردستان
چکیده مقاله:

پژوهش حاضر می­کوشد با تأکید بر مفصل­بندی­ای دیالکتیکی از سویه­های اجتماعی، تاریخی و فضاییِ برساختِ حاشیه­نشینان به مطالعۀ تجربۀ رنج اجتماعی در میان ساکنان یکی از بزرگ‌ترین محلات حاشیه­ای شهر سنندج (نایسر) بپردازد. بنیان مفهومی ـ نظریِ کار برای نزدیک­شدن به میدان مطالعه و تحلیل تجربی آن نوعی پرداخت انتقادی ـ تاریخی به فضا و پیونددادن فضا به زیست­بومِ اجتماعی است. این مطالعۀ تجربی، در بُعد روش­شناختی، بر روش‌شناسی کیفی و مشخصاً بر اتنوگرافی انتقادی تکیه کرده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که «دلزدگی از محله»، «رهاشدگی»، «بی‌اعتمادی» و «احساس استیصال در تغییر وضعیت» ازجمله مضامین مرتبط با رنج اجتماعی در میدان مطالعه است. همچنین «شیوۀ تصاحب املاک»، «عملکرد سازمان­های خدماتی شهری» و «ناتوانی خود حاشیه‌نشیان نایسر» محوری‌ترین عوامل مرتبط با سلسله­مراتب سلطه است که تداوم وضعیت را موجب می‌شوند. از یافته­های تحقیق می­توان این­گونه استنتاج کرد که ساکنان این محلۀ حاشیه­ای پتانسیل آن را دارند که در چارچوب آموزۀ «حق به شهر» ظرفیت­ها و توان­های بالقوۀ خود را شکوفا سازند و در جهت بازپس‌گیری شهر از سلب‌مالکیت‌کنندگان گام بردارند. به­بیان­دیگر، توان آن را دارند که به­سمت بازپس‌گیری فضای اجتماعی زندگی­شان از منطق سرمایه و سلطۀ ارگان­های دولتی حرکت کنند و موجبات مدیریت همگانی محله را برای خود فراهم سازند.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تبیین و ارزیابی مولفه‌های تاب‌آوری نهادی و اجتماعی در سکونتگاه‌های خودانگیخته شهری؛ مطالعه موردی: ناحیه منفصل شهری نایسر؛ سنندج

امروزه اغلب سکونتگاه­های خودانگیخته شهری به دلایل مختلفی از قبیل کمبود توان مالی، بالا بودن هزینه تأمین مسکن رسمی،  قیمت بالای زمین شهری (به خصوص برای اقشار کم­درآمد)، پیشی گرفتن روند توسعه‌های شهری از برنامه‌ریزی و مدیریت عقلایی شهری و عوامل متعدد دیگر، در مکان­هایی بنا شده‌اند که اغلب آنها مخاطرات طبیعی یا به دلیل تکنولوژیکی در معرض انواع تهدیدهای طبیعی و مصنوع قرار گرفته­اند. در این میان تلا...

متن کامل

دگردیسی فضایی روستاهای ناحیه پیراشهری؛ مورد پژوهی: نایسر، شهر سنندج

بیش از نیمی از جمعیت جهان در نواحی شهری زندگی می­کنند. در صد سال اخیر روند روبه افزایش آن سکونتگاه­های همجوار شهرها را نیز تحت تاثیر قرار داده است. نواحی همجوار شهرها عموماً به صورت خودرو توسط مهاجرین و ساکنین کم­درآمد شکل می گیرند. نایسر نیز سکونتگاه کوچک مجاور شهر سنندج  که کمتر از دو دهه با انفجار جمعیتی شدید مواجه و به شهر سنندج ملحق گردید. تحقیق حاضر به بررسی دگردیسی فضایی ناحیه پیراشهری از...

متن کامل

تدوین و سنجش معیارهای مداخله یکپارچه در ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی با رویکرد حکمروایی شهری (نمونه موردی: ناحیه نایسر شهر سنندج)

گسترشابعادشهرنشینی و شکل­گیری سکونتگاه­های غیررسمی در درون یا مجاور شهرهای بزرگ که از نتایج شهرنشینی معاصر و شهری شدن فقر است تغییر نگرشدرمدیریت­شهریراضروریساختهاست. هدف مقاله حاضر تدوین و سنجش معیارهای مداخله یکپارچه در ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی با رویکرد حکمروایی شهری است و  ناحیه منفصل نایسر سنندج به عنوان نمونه، موردی بررسی قرار گرفته­است. روش به کار رفته روش توصیفی-تحلیلی و از نوع کاربر...

متن کامل

مقایسۀ تطبیقی و تحلیل کیفیت زندگی شهری در محله‌های جدید و قدیم (محلۀ جدید ظفریه و محلۀ قدیمی قطارچیان سنندج)

هدف اصلی این پژوهش، مقایسة کیفیت زندگی در دو بافت قدیمی (محلة قطارچیان) و جدید (محلة ظفریه) شهری سنندج و شناسایی مؤلفه‌های مؤثر بر بهبود کیفیت زندگی در هردو بافت است. در این پژوهش، با تأکید بر بعد ذهنی کیفیت زندگی، میزان رضایتمندی ساکنان دو محلۀ انتخاب­شده با استفاده از شاخص‌های کیفیت زندگی ارزیابی می­شود. مدل نظری ارائه‌شده، براساس چارچوب دیدگاه تحقیقات تجربی و با توجه به میزان رضایتمندی بنا ش...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 26  شماره 86

صفحات  157- 184

تاریخ انتشار 2019-11-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023