حاشیه‌نشینان شهری و تجربۀ رنج اجتماعی (محلۀ نایسر شهر سنندج)

نویسندگان

  • صائب اداک کارشناسی ارشد جامعه شناسی دانشگاه کردستان
چکیده مقاله:

پژوهش حاضر می­کوشد با تأکید بر مفصل­بندی­ای دیالکتیکی از سویه­های اجتماعی، تاریخی و فضاییِ برساختِ حاشیه­نشینان به مطالعۀ تجربۀ رنج اجتماعی در میان ساکنان یکی از بزرگ‌ترین محلات حاشیه­ای شهر سنندج (نایسر) بپردازد. بنیان مفهومی ـ نظریِ کار برای نزدیک­شدن به میدان مطالعه و تحلیل تجربی آن نوعی پرداخت انتقادی ـ تاریخی به فضا و پیونددادن فضا به زیست­بومِ اجتماعی است. این مطالعۀ تجربی، در بُعد روش­شناختی، بر روش‌شناسی کیفی و مشخصاً بر اتنوگرافی انتقادی تکیه کرده است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که «دلزدگی از محله»، «رهاشدگی»، «بی‌اعتمادی» و «احساس استیصال در تغییر وضعیت» ازجمله مضامین مرتبط با رنج اجتماعی در میدان مطالعه است. همچنین «شیوۀ تصاحب املاک»، «عملکرد سازمان­های خدماتی شهری» و «ناتوانی خود حاشیه‌نشیان نایسر» محوری‌ترین عوامل مرتبط با سلسله­مراتب سلطه است که تداوم وضعیت را موجب می‌شوند. از یافته­های تحقیق می­توان این­گونه استنتاج کرد که ساکنان این محلۀ حاشیه­ای پتانسیل آن را دارند که در چارچوب آموزۀ «حق به شهر» ظرفیت­ها و توان­های بالقوۀ خود را شکوفا سازند و در جهت بازپس‌گیری شهر از سلب‌مالکیت‌کنندگان گام بردارند. به­بیان­دیگر، توان آن را دارند که به­سمت بازپس‌گیری فضای اجتماعی زندگی­شان از منطق سرمایه و سلطۀ ارگان­های دولتی حرکت کنند و موجبات مدیریت همگانی محله را برای خود فراهم سازند.

Download for Free

Sign up for free to access the full text

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

تبیین و ارزیابی مولفه‌های تاب‌آوری نهادی و اجتماعی در سکونتگاه‌های خودانگیخته شهری؛ مطالعه موردی: ناحیه منفصل شهری نایسر؛ سنندج

امروزه اغلب سکونتگاه­های خودانگیخته شهری به دلایل مختلفی از قبیل کمبود توان مالی، بالا بودن هزینه تأمین مسکن رسمی،  قیمت بالای زمین شهری (به خصوص برای اقشار کم­درآمد)، پیشی گرفتن روند توسعه‌های شهری از برنامه‌ریزی و مدیریت عقلایی شهری و عوامل متعدد دیگر، در مکان­هایی بنا شده‌اند که اغلب آنها مخاطرات طبیعی یا به دلیل تکنولوژیکی در معرض انواع تهدیدهای طبیعی و مصنوع قرار گرفته­اند. در این میان تلا...

متن کامل

دگردیسی فضایی روستاهای ناحیه پیراشهری؛ مورد پژوهی: نایسر، شهر سنندج

بیش از نیمی از جمعیت جهان در نواحی شهری زندگی می­کنند. در صد سال اخیر روند روبه افزایش آن سکونتگاه­های همجوار شهرها را نیز تحت تاثیر قرار داده است. نواحی همجوار شهرها عموماً به صورت خودرو توسط مهاجرین و ساکنین کم­درآمد شکل می گیرند. نایسر نیز سکونتگاه کوچک مجاور شهر سنندج  که کمتر از دو دهه با انفجار جمعیتی شدید مواجه و به شهر سنندج ملحق گردید. تحقیق حاضر به بررسی دگردیسی فضایی ناحیه پیراشهری از...

متن کامل

تدوین و سنجش معیارهای مداخله یکپارچه در ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی با رویکرد حکمروایی شهری (نمونه موردی: ناحیه نایسر شهر سنندج)

گسترشابعادشهرنشینی و شکل­گیری سکونتگاه­های غیررسمی در درون یا مجاور شهرهای بزرگ که از نتایج شهرنشینی معاصر و شهری شدن فقر است تغییر نگرشدرمدیریت­شهریراضروریساختهاست. هدف مقاله حاضر تدوین و سنجش معیارهای مداخله یکپارچه در ساماندهی سکونتگاههای غیررسمی با رویکرد حکمروایی شهری است و  ناحیه منفصل نایسر سنندج به عنوان نمونه، موردی بررسی قرار گرفته­است. روش به کار رفته روش توصیفی-تحلیلی و از نوع کاربر...

متن کامل

مقایسۀ تطبیقی و تحلیل کیفیت زندگی شهری در محله‌های جدید و قدیم (محلۀ جدید ظفریه و محلۀ قدیمی قطارچیان سنندج)

هدف اصلی این پژوهش، مقایسة کیفیت زندگی در دو بافت قدیمی (محلة قطارچیان) و جدید (محلة ظفریه) شهری سنندج و شناسایی مؤلفه‌های مؤثر بر بهبود کیفیت زندگی در هردو بافت است. در این پژوهش، با تأکید بر بعد ذهنی کیفیت زندگی، میزان رضایتمندی ساکنان دو محلۀ انتخاب­شده با استفاده از شاخص‌های کیفیت زندگی ارزیابی می­شود. مدل نظری ارائه‌شده، براساس چارچوب دیدگاه تحقیقات تجربی و با توجه به میزان رضایتمندی بنا ش...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 26  شماره 86

صفحات  157- 184

تاریخ انتشار 2019-11-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023